ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ: ΕΙΡΗΝΗ - ΠΟΛΕΜΟΣ, ΑΘΗΝΑ ΜΑΛΑΠΑΝΗ - ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ

ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ: ΕΙΡΗΝΗ -ΠΟΛΕΜΟΣ
ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: ΑΘΗΝΑ ΜΑΛΑΠΑΝΗ, ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ

Α/ΚΕΙΜΕΝΟ 1
Για να πετύχουμε την παγκόσμια ειρήνη πρέπει να ξεκινήσουμε από μέσα μας

Η ειρήνη είναι αναμφίβολα κοινή επιθυμία πολλών ανθρώπων, ίσως της συντριπτικής πλειοψηφίας. Το ζήτημα όμως είναι ότι και αντιπολεμικές διαδηλώσεις έχουν γίνει πολλές και υπέρ της ειρήνης έχουν γίνει ακόμα περισσότερες. Κατά καιρούς έχουν γίνει ακόμα και παγκόσμιοι συντονισμοί για την ειρήνη με εκατομμύρια συμμετέχοντες από κάθε άκρη του κόσμου. Βλέποντας την κατάσταση όμως σήμερα σε όλον τον πλανήτη, μπορούμε να διαπιστώσουμε εύκολα ότι ο άνθρωπος είναι πάλι έτοιμος να συγκρουστεί.
Τι είναι αυτό που μας διαφεύγει; Γιατί ενώ σχεδόν όλοι επιθυμούμε την ειρήνη δεν μπορούμε να τα καταφέρουμε; Οι θεωρίες είναι πολλές και ξεκινούν από σκοτεινά κέντρα εξουσίας που ελέγχουν τον πλανήτη μέχρι ότι αυτή είναι η φύση του ανθρώπου, όπως είχε πει και ο Ηράκλειτος, Πόλεμος Πατήρ Πάντων. Προσωπικά, θα εστιάσω σε ένα άλλο σημείο όπου πιστεύω ότι βρίσκεται η πραγματική αιτία του προβλήματος. Καθώς ολοένα και περισσότερα αναγνωρίζουμε ότι αυτό που συμβαίνει εκεί έξω δεν είναι τίποτα άλλο από αυτό που συμβαίνει μέσα μας, γίνεται ολοένα και πιο προφανές ότι για να μπορέσουμε να αλλάξουμε κάτι εκεί έξω, οφείλουμε να ξεκινήσουμε από μέσα μας. Δεν έχει σημασία πόσες διαδηλώσεις, προσευχές και διαλογισμοί θα γίνουν υπέρ της Ειρήνης ή εναντίον του πολέμου. Εάν δεν φέρουμε ειρήνη μέσα στις κοινωνίες, στις οικογένειες και τελικά στις καρδιές μας, η ειρήνη θα είναι πάντα ανέφικτη.
Πώς θα δημιουργήσουμε ειρήνη μέσα μας; Αυτή είναι η πραγματική ερώτηση που έχει σημασία. Μπορούμε να φέρουμε την ειρήνη μέσα μας, καθώς γνωρίζουμε και αποδεχόμαστε τον εαυτό μας. Μόνο η αυτογνωσία σε συνδυασμό με την αποδοχή μπορεί να φέρει την ειρήνη. Είναι πολύ σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε ότι η απληστία, η αυταρχικότητα, η κυριαρχία και ο σκληρός ανταγωνισμός υπάρχουν πρωτίστως στον χαρακτήρα μας. Οι χαρακτήρες εκατομμυρίων ανθρώπων δημιουργούν τον χαρακτήρα του έθνους τους. Και οι χαρακτήρες των εθνών δημιουργούν το μοτίβο του πλανήτη μας. Δεν είμαι σίγουρος αν η ειρήνη είναι μια ουτοπία, είμαι σίγουρος όμως ότι αν μπορεί να επιτευχθεί ποτέ, αυτό θα γίνει στον κάθε έναν μέσα του κι έπειτα στις οικογένειες, στα έθνη και τελικά, στον πλανήτη.

1. Τι προτείνει ο συγγραφέας του κειμένου να γίνει πρώτα ώστε να εκπληρωθεί η παγκόσμια ειρήνη;
2. Πώς αντιλαμβάνεστε την έννοια της ειρήνης σε ατομικό επίπεδο; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας σε μια παράγραφο 60-80 λέξεων.
3. Να βρείτε τρία ρητορικά ερωτήματα στο κείμενο και να αιτιολογήσετε τη χρήση τους.
4. Να κάνετε δομική ανάλυση στην τελευταία παράγραφο του κειμένου.
5. Να δώσετε έναν άλλον τίτλο στο κείμενο.

ΚΕΙΜΕΝΟ 2
Θα μας ήταν άραγε αρκετό να κατοχυρώσουμε την ασφάλεια της πόλης, να εξασφαλίσουμε μια ζωή πιο άνετη, να έχουμε μεταξύ μας ομόνοια και τέλος να έχουμε κερδίσει την εκτίμηση των Ελλήνων; Εγώ βέβαια φρονώ πως, αν υπάρχουν αυτά, η πόλη μας θα είναι τελείως ευτυχισμένη. Ο πόλεμος λοιπόν, μας έχει στερήσει απ' όλα όσα ανέφερα προηγουμένως· και πιο φτωχούς μας έκανε και πολλούς κινδύνους μας ανάγκασε να υπομένουμε και στους Έλληνες μας έχει διαβάλει και μας έχει ταλαιπωρήσει με κάθε τρόπο.
Αν όμως κάνουμε ειρήνη και συμπεριφερθούμε όπως επιβάλλουν οι όροι της συνθήκης, θα κατοικούμε στην πόλη μας με μεγάλη ασφάλεια, έχοντας απαλλαγεί από πολέμους, κινδύνους και αναταραχές, στις οποίες τώρα όλοι έχουμε περιέλθει· αντίθετα, κάθε μέρα θα γινόμαστε ολοένα και πιο πλούσιοι, απαλλαγμένοι από τους φόρους, τις τριηραρχίες και τις άλλες εισφορές για τον πόλεμο και ασχολούμενοι με την καλλιέργεια των χωραφιών, τη ναυτιλία και τις άλλες εργασίες μας, που έχουν εκλείψει τώρα εξαιτίας του πολέμου.
Θα δούμε την πόλη μας να έχει διπλάσια έσοδα απ' όσα έχει τώρα, να είναι γεμάτη από εμπόρους, επισκέπτες και μετοίκους, απ' τους οποίους έχει ερημώσει. Και το σπουδαιότερο, θα έχουμε συμμάχους όλους τους ανθρώπους όχι με τη βία αλλά με τη θέλησή τους, και δε θα μας δέχονται μόνο όταν δε διατρέχουμε κανέναν απολύτως κίνδυνο εξαιτίας της δύναμής μας, ενώ, όταν κινδυνεύουμε, θα μας εγκαταλείπουν· αντίθετα, θα συμπεριφέρονται όπως αρμόζει στους αληθινούς συμμάχους και φίλους.
Επιπλέον, όσα τώρα δεν μπορούμε να πάρουμε πίσω με πόλεμο και μεγάλες δαπάνες, θα τα κερδίσουμε εύκολα μέσω της διπλωματικής οδού.

(Ἰσοκράτης, Περὶ Εἰρήνης, 1.17-20)

6. Ποια τα αρνητικά του πολέμου και τα οφέλη της ειρήνης σύμφωνα με τον αρχαίο Έλληνα ρήτορα;

 ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ

Η ειρήνη έχει θεωρηθεί από την αρχαιότητα μια σημαντική αξία, γι' αυτό άλλωστε και είχε θεοποιηθεί. Ποιες πιστεύετε ότι μπορεί να είναι οι βασικότερες αιτίες διασάλευσης της ειρήνης; Πώς θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που προκαλούν διαμάχες και συρράξεις σε τοπικό ή παγκόσμιο επίπεδο ώστε να διασφαλιστεί η ειρήνη σήμερα; Να αναπτύξετε τις απόψεις σας σε μια εργασία σας που εκπονείται για τη Βουλή των Εφήβων (500-600 λέξεις).