Επίθετα στα Αρχαία Ελληνικά (Θεωρία)

Επίθετα

Διδάσκουσα: Αθηνά Μαλαπάνη

Δευτερόκλιτα επίθετα:

Επίθετα με καταλήξεις -ος, -η, -ον ~ το αρσενικό και το ουδέτερο κλίνονται όπως η β’ κλ. ουσιαστικών, το θηλυκό όπως τα πρωτόκλιτα ουσιαστικά.

Επίθετα με καταλήξεις -ος, -α, -ον ~ το αρσενικό και το ουδέτερο κλίνονται όπως η β’ κλ. ουσιαστικών, το θηλυκό όπως τα πρωτόκλιτα ουσιαστικά.

Πότε βάζουμε το θηλυκό σε -η και πότε σε -α;

Εάν ο χαρακτήρας (τελευταίο γράμμα του θέματος) είναι φωνήεν ή ρ, το θηλυκό λήγει σε -α. Εναλλακτικά, λήγει σε -η.

• Σοφός – σοφοῦ ~ σοφή
• Πονηρός – πονηροῦ - πονηρά
• Καθαρός – καθαροῦ - καθαρά

ὁ σοφός, τοῦ σοφοῦ, τῶ σοφῶ, τὸν σοφόν, ὦ σοφέ

οἱ σοφοί, τῶν σοφῶν, τοῖς σοφοῖς, τοὺς σοφούς, ὦ σοφοί

ἡ σοφή, τῆς σοφῆς, τῆ σοφῆ, τὴν σοφήν, ὦ σοφή

αἱ σοφαί, τῶν σοφῶν, ταῖς σοφαῖς, τὰς σοφάς, ὦ σοφαί

τὸ σοφόν, τοῦ σοφοῦ, τῶ σοφῶ, τὸ σοφόν, ὦ σοφόν

τὰ σοφά, τῶν σοφῶν, τοῖς σοφοῖς, τὰ σοφά, ὦ σοφά

ὁ δίκαιος, τοῦ δικαίου, τῶ δικαίῳ, τὸν δίκαιον, ὦ δίκαιε

οἱ δίκαιοι, τῶν δικαίων, τοῖς δικαίοις, τοὺς δικαίους, ὦ δίκαιοι

ἡ δικαία, τῆς δικαίας, τῆ δικαίᾳ, τὴν δίκαιαν, ὦ δίκαια

αἱ δίκαιαι, τῶν δικαίων, ταῖς δικαίαις, τὰς δικαίας, ὦ δίκαιαι

τὸ δίκαιον, τοῦ δικαίου, τῶ δικαίῳ, τὸ δίκαιον, ὦ δίκαιον

τὰ δίκαια, τῶν δικαίων, τοῖς δικαίοις, τὰ δίκαια, ὦ δίκαια

• Τρικατάληκτα: Έχουν μία διαφορετική κατάληξη για κάθε γένος.
• Δικατάληκτα: Έχουν ίδια κατάληξη για αρσενικό και θηλυκό και μία διαφορετική για το ουδέτερο.

Τα περισσότερα σύνθετα σε -ος: ἀξιοθαύμαστος, ἀξιόμαχος, ἀθάνατος, ἄγονος, ἄκαρπος, ἄφθονος

Βάναυσος, βάρβαρος, τιμωρός, ἤρεμος, ἤμερος, ἤσυχος ~ δικατάληκτα

ὁ, ἡ τιμωρός/ τοῦ, τῆς τιμωροῦ/ τῶ, τῆ τιμωρῶ/ τὸν, τὴν τιμωρόν/ ὦ τιμωρέ

οἱ, αἱ τιμωροί/ τῶν τιμωρῶν/ τοῖς, ταὶς τιμωροῖς/ τοῦς, τὰς τιμωρούς/ ὦ τιμωροί

τὸ τιμωρόν, τοῦ τιμωροῦ, τῶ τιμωρῶ, τὸ τιμωρόν, ὦ τιμωρόν

τὰ τιμωρά, τῶν τιμωρῶν, τοῖς τιμωροῖς, τὰ τιμωρά, ὦ τιμωρά