Κ.Π. ΚΑΒΑΦΗΣ, ΘΕΡΜΟΠΥΛΕΣ: ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΑΣΚΗΣΕΩΝ (Β' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ)

Ο ποιητής χρησιμοποιεί ιστορικά στοιχεία με συμβολικό χαρακτήρα και περιεχόμενο, δηλαδή μεταπλάθει την ιστορία σε ποιητική τέχνη. 

 Η ερμηνεία αυτών των συμβόλων μας οδηγεί στην κατανόηση του ποιήματος και σε όλα όσα θέλει να μας μεταλαμπαδεύσει και να μας διδάξει ο ποιητής.

 

Θερμοπύλες - σύμβολο του χρέους προς την πατρίδα - φιλοπατρία και σύμβολο των αξιών και των ιδανικών που θέλουμε να προασπιστούμε στη ζωή μας. 

Στ. 3: Πίστη και προάσπιση των ιδανικών μας οικειοθελώς και ανιδιοτελώς (χωρίς πίεση ούτε αντάλλαγμα)

Χαρακτηριστικά των έντιμων ανθρώπων

Δίκαιοι, ειλικρινείς, αντικειμενικοί, αμερόληπτοι, αδέκαστοι

Ισότιμη αντιμετώπιση όλων των συνανθρώπων τους - δεν είναι ρατσιστές  

λύπη, ευσπλαχνία = άνθρωποι με ενσυναίσθηση, συμπόνια, ευαισθησία, φιλευσπλαχνία, κατανόηση για τα προβλήματα των συνανθρώπων τους 

Γενναίοι = 1. θαρραλέοι / 2. γενναιόδωροι είτε πλούσιοι είτε φτωχοί - προσφέρουν όχι μόνο υλικά αγαθά, αλλά και συναισθήματα - ηθική και συναισθηματική συμπαράσταση σε όποιον συνάνθρωπό τους το έχει ανάγκη 

 πάλι συντρέχοντες όσο μπορούνε· : Βοηθούν όσο μπορούν - ανεκτικότητά τους, ευαισθησία, ενσυναίσθηση

πάντοτε την αλήθεια ομιλούντες: αληθινοί, ειλικρινείς - όχι υποκριτές, ψεύτες και διπρόσωποι - εμπνέουν εμπιστοσύνη και εχεμύθεια 

πλην χωρίς μίσος για τους ψευδομένους: Αξιοπρέπεια ακόμη στην αντιμετώπιση των δύσκολων καταστάσεων - ξέρουν να διαχειρίζονται τα έντονα συναισθήματά τους, τον θυμό και τις αρνητικές σκέψεις  

2η στροφή: Ακόμη κι όταν αντιληφθούν ότι υπάρχουν άνθρωποι που διάκεινται αρνητικά ή εχθρικά απέναντί τους, τους αντιμετωπίζουν με αξιοπρεπή τρόπο και δυναμισμό, ποτέ με δόλια κι αθέμιτα μέσα ούτε με μίσος ούτε με δειλία.   

 

Ερώτηση 2

Ο ποιητής επαινεί τους ανθρώπους που παραμένουν πιστοί στις δικές τους Θερμοπύλες, δηλαδή στις αξίες τους και τα ιδανικά τους, παρόλες τις δυσκολίες και τα εμπόδια που μπορεί να συναντήσουν. Η πίστη τους αυτή δεν υποκινείται από εξαναγκασμό ούτε από την ικανοποίηση προσωπικών συμφερόντων, αλλά είναι απόλυτα οικειοθελής. Υπηρετούν τα ιδανικά τους, γιατί το επιθυμούν, χωρίς να περιμένουν κανένα αντάλλαγμα. Είναι δίκαιοι, αντικειμενικοί, αδέκαστοι και αμερόληπτοι, υιοθετώντας ισότιμη συμπεριφορά απέναντι σε κάθε συνάνθρωπό τους. Επιπλέον, έχουν ευαισθησία, συμπόνια, φιλευσπλαχνία, ανεκτικότητα και κατανόηση για τα προβλήματα των άλλων, με αποτέλεσμα να προσπαθούν να τους συμπαραστέκονται όσο μπορούν. Γι' αυτόν τον λόγο άλλωστε, χαρακτηρίζονται και ως "γενναίοι", δηλαδή θαρραλέοι, αλλά και γενναιόδωροι ανεξάρτητα από την οικονομική τους κατάσταση. Οι άνθρωποι αυτοί προσφέρουν τόσο υλικά αγαθά όσο και ηθική και συναισθηματική στήριξη σε κάθε συνάνθρωπό τους που το έχει ανάγκη, χωρίς διακρίσεις ή διάθεση επιδειξιομανίας. Είναι επίσης αληθινοί και ειλικρινείς. Η υποκρισία, το ψέμα και η διπροσωπία δεν έχουν θέση στη ζωή τους. Ωστόσο, όταν έρθουν αντιμέτωποι με την προδοσία, την κακία, τη διαφθορά και την ανηθικότητα, θα αντιμετωπίσουν την κατάσταση με αξιοπρέπεια και δυναμισμό, χωρίς αθέμιτα και δόλια μέσα ούτε δειλία.

 

Ερώτηση 4

Ο συμβολισμός αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό της ποίησης του Καβάφη.  Οι Θερμοπύλες συμβολίζουν τον αγώνα για το χρέος προς την πατρίδα. Εκτός από τη φιλοπατρία όμως, συμβολίζουν κάθε αξία και ιδανικό, για το οποίο παλεύουν οι άνθρωποι.

Ο Εφιάλτης συμβολίζει κάθε άνθρωπο που μπορεί να μας προδώσει και να μας συμπεριφερθεί με ύπουλο τρόπο, με αποτέλεσμα να μας βλάψει.

Τέλος, οι Μήδοι είναι οι Πέρσες, δηλαδή οι εχθροί, όσοι άνθρωποι διάκεινται αρνητικά απέναντί μας και προσπαθούν να μας κάνουν κακό. Ωστόσο, οφείλουμε να τους αντιμετωπίσουμε με αξιοπρέπεια, δυναμισμό και φυσικά, χωρίς να παραβιάσουμε τις αξίες μας ή να δείξουμε δειλία.