Κριτήριο Αξιολόγησης: Οι ψυχικές επιπτώσεις της πανδημίας στους εφήβους, Αθηνά Μαλαπάνη, Φιλόλογος Πανεπιστημίου Αθηνών

ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ: ΠΑΝΔΗΜΙΕΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΘΗΝΑ Ν. ΜΑΛΑΠΑΝΗ, ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ, Ma ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ

ΚΕΙΜΕΝΟ Α' (ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ)

Φίλοι μου, ο πληθυσμός της Γης έχει φτάσει περίπου τα εννέα δισεκατομμύρια και, σύμφωνα με τις προβλέψεις, τα επόμενα χρόνια θα ξεπεράσει τα δεκατριάμισι δισεκατομμύρια. Ο πλανήτης μας δεν αντέχει να καλύψει τις ανάγκες παρά μόνο του ενός τρίτου εξ αυτών. Καθημερινά στερεύουν ή μολύνονται ποτάμια, λίμνες και πηγές. Τα δάση μας εξαφανίζονται ή καίγονται. Οι εκπομπές καυσαερίων καταστρέφουν την ατμόσφαιρα, οι θάλασσες έχουν καταντήσει να είναι ο νέος σκουπιδότοπός μας. Εν ολίγοις, απέχουμε λίγες μόνο δεκαετίες από το να μετατρέψουμε τη Γη σε έναν νέο, κόκκινο πλανήτη του Γαλαξία μας. Να σας θυμίσω ότι κάποιες από τις προτάσεις ή τα μέτρα που ακούστηκαν κατά καιρούς στις συναντήσεις μας, όπως η κλωνοποίηση και η χρήση διάφορων ουσιών και ορμονών για τη μεγαλύτερη απόδοση των καλλιεργειών ή κάποιες ακραίες ιδέες, όπως η επαναφορά της θανατικής ποινής ακόμη και για κλοπές και η απαγόρευση τεκνοποίησης χωρίς ειδική άδεια, που εφαρμόστηκαν πειραματικά σε κάποιες τριτοκοσμικές χώρες, δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα. Επίσης, απορρίφθηκαν πολλές προτάσεις καταδικασμένες εξ αρχής να αποτύχουν, όπως εκείνη για μια νέα σύρραξη μεταξύ των υπερδυνάμεων, που θα μας οδηγούσε πιο γρήγορα στον αφανισμό παρά στη σωτηρία (…) για ανοικτό εμπάργκο τροφίμων σε χώρες δίχως καμία δύναμη, επιρροή ή μέλλον. Έτσι, φτάνουμε σε αυτό που ετοιμάστηκα ψυχολογικά και σωματικά να σας προτείνω και κυρίως, να σας πείσω να το ψηφίσετε. Είναι η ύστατη ελπίδα μας για επιβίωση, δυστυχώς.

Τα τελευταία είκοσι χρόνια, ένας μεγάλος αριθμός επιστημόνων μας εργάζεται για την υλοποίηση ενός μεγάλου σχεδίου που εκπονήθηκε από τους προκατόχους μας. Σκοπός του ήταν η ανακαλυψη ενός ιού τόσο αποτελεσματικού που θα μπορούσε να εξολοθρεύσει έναν ανθρώπινο οργανισμό μέσα σε λίγες ώρες και στη συνέχεια να αυτοκαταστραφεί δίχως να αφήσει ίχνη. Με μεγάλη λύπη σας λέω πως το πέτυχαν πριν από δύο χρόνια. Ο εφιάλτης της ανθρωπότητας έχει και όνομα. Λέγεται “Ντράγκον” από το όνομα του εφευρέτη μας, Μιχαήλ Δρακόπουλου, ελληνικής καταγωγής. Μεταίδεται με το σάλιο, δεν μεταφέρεται από και προς τα ζώα. Τα αρχικά συμπτώματα είναι κεφαλαλγία, δύσπνοια, εμετοί. Εν συνεχεία, αιμορραγίες, άλγος στην κοιλιακή χώρα, τύφλωση και τέλος, καρδιακή ανακοπή.

1. Να επισημάνετε δύο σημεία του κειμένου όπου χρησιμοποιείται η τεχνική της περιγραφής.
2. Να κάνετε δομική ανάλυση της πρώτης παραγράφου του κειμένου.
3. Ποιο πιστεύετε ότι είναι το επικοινωνιακό πλαίσιο του ανωτέρω κειμένου; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας με στοιχεία μέσα από το κείμενο (τουλάχιστον 2).
4. Ποια είναι η σύνδεση ανάμεσα στην πανδημία και τον πόλεμο σύμφωνα με το ανωτέρω κείμενο; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. Γενικά, πιστεύετε ότι πανδημία και πολεμική σύρραξη έχουν κάποια κοινή τομή;

ΚΕΙΜΕΝΟ Β' (ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ)

Τη μάνητα, θεά, τραγούδα μας του ξακουστού Αχιλλέα,
ανάθεμά τη, πίκρες που ᾽δωκε στους Αχαιούς περίσσιες
και πλήθος αντρειωμένες έστειλε ψυχές στον Άδη κάτω
παλικαριών, στους σκύλους ρίχνοντας να φάνε τα κορμιά τους
και στα όρνια ολούθε -έτσι το θέλησε να γίνει τότε ο Δίας-
απ᾽ τη στιγμή που πρωτοπιάστηκαν και χώρισαν οι δυο τους,
του Ατρέα ο γιος ο στρατοκράτορας1 κι ο μέγας Αχιλλέας.

Απόδοση: Ν. Καζαντζάκης - Ι.Θ. Κακριδής

6. Ποια ομοιότητα απαντά αναμεσα στο κείμενο Α' και το κείμενο Β' όσον αφορά στην αιτία του πολέμου; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας λαμβάνοντας υπόψη τα υπογραμμισμένα σημεία του κειμένου Β'.

ΚΕΙΜΕΝΟ Γ'

Κορωνοϊός: Κρίση ψυχικής υγείας στους νέους

Για τις καταστροφικές συνέπειες της πανδημίας στην ψυχική υγεία των νέων έκανε λόγο την Τρίτη ο επικεφαλής των ομοσπονδιακών υπηρεσιών υγείας των ΗΠΑ, δρ Βίβεκ Μέρφι. Σε έκθεση 53 σελίδων που δημοσιοποίησε ο δρ Μέρφι αναφέρεται ότι η πανδημία όξυνε ήδη υπάρχοντα προβλήματα και άγχη της νέας γενιάς. Οι κρατικές υπηρεσίες κατέγραψαν έτσι δραματική αύξηση σε περιστατικά κατάθλιψης και κρίσεων πανικού. Οι εισαγωγές στα επείγοντα νοσοκομείων για απόπειρες αυτοκτονίας μεταξύ εφήβων κοριτσιών αυξήθηκαν στις ΗΠΑ κατά 51% στις αρχές του 2021 σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2020.

7. Ποιος τρόπος/ Ποιοι τρόποι και μέσα πειθούς απαντούν στην ανωτέρω παράγραφο; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.

Οι λόγοι πίσω από την ανησυχητική αυτή τάση δεν είναι ακόμη σαφείς. Η χημεία του εγκεφάλου των εφήβων και οι σχέσεις τους με φίλους και μέλη της οικογένειας παραμένουν σημαντικοί παράγοντες, όπως και η ταχέως εξελισσόμενη κουλτούρα των ψηφιακών μέσων, ικανή να προκαλέσει ψευδαίσθηση απελπισίας σε νέους ανθρώπους. «Οι νέοι βομβαρδίζονται με μηνύματα μέσω των ψηφιακών μέσων και της επικρατούσας κουλτούρας. Τα μηνύματα αυτά μπορεί να τους οδηγήσουν να αμφισβητήσουν την αξία τους, κάνοντάς τους να πιστέψουν ότι δεν είναι αρκετά γοητευτικοί, δημοφιλείς, ευφυείς ή πλούσιοι. Το φαινόμενο αυτό, σε συνδυασμό με τις ανησυχίες για την κλιματική αλλαγή, την εισοδηματική ανισότητα, τις φυλετικές διακρίσεις, την επιδημία οπιοειδών και την ένοπλη βία, ενισχύει τα άγχη των νέων», αναφέρει ο «αρχίατρος» των ΗΠΑ στην έκθεσή του.

8. Με ποιον τρόπο/ποιους τρόπους αναπτύσσεται η ανωτέρω παράγραφος; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.
9. Να αναφέρετε έναν τρόπο πειθούς και το αντίστοιχο μέσο πειθούς στην ανωτέρω παράγραφο και να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.

Παρότι τα ψυχικά προβλήματα των νέων αποδίδονται συχνά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η έρευνα δείχνει ότι η πολύωρη παρακολούθηση της οθόνης δεν μπορεί να θεωρηθεί η μόνη ούτε και η κύρια υπαίτιος της ψυχολογικής κρίσης. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και οι άλλες ψηφιακές δραστηριότητες λειτουργούν περισσότερο σαν ενισχυτές υπαρχόντων προβλημάτων. «Οι συνομιλίες και οι φιλίες μέσω Διαδικτύου δεν προσφέρουν αίσθηση πραγματικής ανθρώπινης επικοινωνίας», λέει η δρ Μπόνι Νέιγκελ, ψυχολόγος του Πανεπιστημίου του Όρεγκον.

Την ίδια ώρα, η παραμονή ενώπιον της οθόνης μπορεί να στερεί από τους νέους χρόνο από άλλες δραστηριότητες, όπως τη σωματική άθληση, τον νυχτερινό ύπνο και τη διά ζώσης επικοινωνία. Η σημερινή νέα γενιά αναφέρει αυξημένο αίσθημα μοναξιάς, παρότι περνάει τον περισσότερο χρόνο της μπροστά σε οθόνη υπολογιστή ή τηλεφώνου. Οι ομοσπονδιακές αρχές και η επιστημονική κοινότητα παραδέχονται ότι η έρευνα γύρω από τα αίτια των ψυχικών διαταραχών μεταξύ των νέων δεν έχουν καταλήξει σε αξιόπιστα συμπεράσματα.

10. Να δώσετε έναν άλλον τίτλο στο ανωτέρω κείμενο.
Πηγή: https://www.kathimerini.gr/world/561622048/koronoios-krisi-psychikis-ygeias-stoys-neoys/ (Τελευταία ανάκτηση: 17.2.2022)

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ

Η πανδημία επέφερε πολλές και ποικίλες μεταβολές στη ζωή των ανθρώπων. Πώς πιστεύετε ότι έχει επηρεάσει η πανδημία και οι ιδιότυπες συνθήκες της τους σύγχρονους εφήβους; Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε τους εφήβους να αντιμετωπίσουν τις ιδιότυπες συνθήκες της πανδημίας; Οι απόψεις σας αναλύονται σε μια εργασία σας που πρόκειται να εκπονηθεί για τη Βουλή των Εφήβων (500-600 λέξεις).