ΜΕΤΟΧΕΣ ΣΕ ΑΡΧΑΙΑ ΚΑΙ ΛΑΤΙΝΙΚΑ (ΘΕΩΡΙΑ), ΑΘΗΝΑ ΜΑΛΑΠΑΝΗ

ΜΕΤΟΧΕΣ ΣΕ ΑΡΧΑΙΑ ΚΑΙ ΛΑΤΙΝΙΚΑ

ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: ΑΘΗΝΑ Ν. ΜΑΛΑΠΑΝΗ

ΕΠΙΘΕΤΙΚΕΣ ΜΕΤΟΧΕΣ: Στα αρχαία, είναι συνήθως έναρθρες. Αναλύονται και μεταφράζονται και στις δύο γλώσσες με αναφορική πρόταση (ο οποίος, η οποία, το οποίο). Λειτουργούν ως επιθετικοί ή κατηγορηματικοί προσδιορισμοί ή υποκείμενα ή αντικείμενα σε ρήματα ή απαρέμφατα. Είναι πάντα συνημμένες.

ΚΑΤΗΓΟΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΜΕΤΟΧΕΣ: Εξαρτώνται από ρήματα αισθήσεων, συναισθημάτων, έναρξης/ λήξης, μνήμης/ λήθης, αντίληψης (αντιληπτικά), αγγελτικά (αναγγελίας). Μεταφράζονται με το ότι και είναι συνημμένες.

ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΜΕΤΟΧΕΣ: Είναι αυτές που δηλώνουν διάφορες επιρρηματικές έννοιες.

Χρονικές (= αφού, όταν, καθώς), αιτιολογικές (= γιατί, επειδή, διότι), εναντιωματικές (= αν και), υποθετικές (= αν, εάν), τροπικές (= -οντας/ -ώντας), τελικές (= για να ~ τέλος = σκοπός ~ είναι πάντα σε χρόνο μέλλοντα).

Είναι άλλοτε συνημμένες και άλλοτε απόλυτες.

*Στα αρχαία ελληνικά, οι απόλυτες μετοχές είναι σε πτώση γενική και σπανιότερα σε αιτιατική.

*Στα λατινικά, οι απόλυτες μετοχές είναι σε πτώση αφαιρετική.

ΑΦΑΙΡΕΤΙΚΗ ΑΠΟΛΥΤΗ

Γνήσια αφαιρετική απόλυτη: Είναι η μετοχή με το υποκείμενό της, το οποίο δεν έχει κανένα άλλον συντακτικό ρόλο μέσα στην πρόταση.

Νόθη αφαιρετική απόλυτη: Είναι η μετοχή με το υποκείμενό της, της οποίας το λογικό υποκείμενο λειτουργεί ως ποιητικό αίτιο. Είναι πάντα μετοχές παθητικού παρακειμένου.

Galli, deletis: αφαιρετική απόλυτη χρονική μτχ. νόθη legionibus: Υποκ. μτχ. Romanorum, everterunt urbem Romam…

Ιδιόμορφη αφαιρετική απόλυτη: Δεν υπάρχει μετοχή! Έχουμε 2 ουσιαστικά ή 1 ουσιαστικό κι ένα επίθετο και το ένα λειτουργεί ως κατηγορηματικός προσδιορισμός του άλλου.

Brenno duce: Αφαιρετική απόλυτη ιδιόμορφη, του χρόνου (χρονική), duce ~ κατηγορηματικός προσδιορισμός στο Brenno.